İnme, beyin fonksiyonlarını etkileyen bir durum olup denge ve işlevsellik bozukluklara yol açar. İnme sonrası rehabilitasyon süreci, bu becerileri geri kazanmak için kritiktir. Son yıllarda, Riablo ürünleri gibi video-biofeedback sistemleri, nörolojik patolojilerin tedavisi için geliştirilmiştir. Campania Üniversitesi ve Santa Lucia Vakfı ortaklığında yapılan bu çalışmanın amacı; subakut dönem inme hastalarında Riablo ile biofeedback destekli denge eğitiminin, denge becerileri ve hastaların tedavi sürecine uyumu üzerindeki etkilerini incelemektir.

İnme geçiren hastalar, motor kontrollerinde yaşadıkları gerileme sebebiyle; denge, postür ve hareket kabiliyetlerinde bozulmalar yaşayabilir. Bu durum, hastanın yaşam kalitesinin düşmesine ve düşük bir sosyal katılıma yol açabilir. İnme sonrası hastaların denge kabiliyetleri geliştirildiğinde; hastaların yaşam kalitesinde önemli bir iyileşme gözlenmiştir. Bu kapsamda, konvansiyonel fizik tedavi metotlarının hasta dengesi üzerindeki pozitif etkileri akademik çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Yazımıza konu olan makalede ise; biyomekanik biofeedback çözümü olan Euleria Health Riablo ürününün etkileri incelenmektedir. Bu doğrultuda, subakut inme geçiren hastalarda, bileşik bir biofeedback sistemi (ataletsel hareket sensörleri, kuvvet platformu ve egzersiz oyunları tabanlı geri bildirim) kullanımını içeren Riablo ile sağlanan eğitimin; postür ve denge becerileri, günlük yaşam aktiviteleri, duyusal-motor kabiliyetleri ve eğitim katılım düzeyi üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla kontrollü bir çalışma tasarlanmıştır.

Çalışma katılımcıları seçilirken belirli kriterler belirlenmiştir. Dahil edilme kriterleri; orta serebral arter bölgesinde MRI veya CT ile onaylanmış tek bir iskemik inme geçirmiş olmak (hemorajik konular dışlanmıştır, çünkü bu tür konularda başlangıçta klinik düzelme ödemin azalmasından kaynaklanır), denetim altında güvenli yürüme kabiliyeti, korunmuş bilişsel ve dil fonksiyonları (Mini Mental Durum Muayenesi skoru ≥ 23) ve 18 ila 80 yaş arasında olmak. Dışlama kriterleri ise; şiddetli ihmal (ihmali değerlendiren testlerin 3/4’ünde pozitif sonuç almak), önceden nörocerrahi operasyon uygulanması, kuvvet veya hareket kabiliyetini kısıtlayan eklem veya omurga kırığı veya cerrahisi olarak belirlenmiştir.

Sonrasında katılımcılar deney (Riablo) ve kontrol grubu olmak üzere; rastgele bir seçim ile 2 gruba ayrılmıştır. Her iki grup, haftada 3 kez gerçekleştirilen ve her bir seansı 20 dakika süren 10 ek terapi seansına katılmıştır. Deney grubu, Riablo’yu kullanarak ataletsel hareket sensörleri ile biofeedback içeren deneysel eğitimleri uygularken; kontrol grubu, aynı yoğunluk ve sürede konvansiyonel denge eğitimlerini uygulamıştır. Bağımsız ve uygulanan çalışmadan haberi olmayan bir uzman tarafından T0 (tedavi öncesi), T1 (tedavi sonrası, T0’dan 20 gün sonra) ve T2 (tedavi bitiminden 1 ay sonra, T0’dan 50 gün sonra) aşamalarında tüm katılımcıların değerlendirmeleri yapılmıştır.

Riablo

RIABLO bir dizi ataletsel ölçüm birimi ve kablosuz olarak bir bilgisayara bağlanan bir kuvvet platformundan oluşan adaptif bir sistemdir. Bu sistem, video arayüzü aracılığıyla kullanıcının belirlenen fiziksel egzersizleri yapmasını sağlayarak standart rehabilitasyon programlarını geliştirmek için tasarlanmıştır. Her bir ataletsel ölçüm sensörü, hafif ve 20 gram ağırlığındadır. Bu sensörler, Bluetooth kablosuz iletişim protokolünü kullanarak bilgisayarla iletişim kurar ve 50 Hz örnekleme sıklığında çalışır. Ataletsel sensörler, elastik bantlar ile göğüs, orta uyluk düzeyinde ve orta kaval düzeyine yerleştirilir. Sistemin amacı, günlük yaşam aktivitelerini taklit eden altı farklı egzersiz seçerek inme hastalarının rehabilitasyonunu iyileştirmektir. Bu egzersizler arasında yan-yana yük değişimi, salınan platformda yan-yana yük değişimi, öne-arkaya yük değişimi, salınan platformda öne-arkaya yük değişimi, yan-yana yük değişimi ile diz fleksiyonu ve salınan platformda yan-yana yük değişimi ile diz fleksiyonu yer almaktadır.

Konvansiyonel rehabilitasyon için RIABLO eğitimi için kullanılan protokole benzer bir protokol benimsenmiştir. Egzersizler, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığı yeniden kazanmaya yönelik hazırlık amacıyla tasarlanmış ve sabit yüzeyler (örneğin merdiven basamakları) ile kararsız yüzeylerin (örneğin salınan masalar ve farklı boyutlardaki toplar) kullanılmasını içermektedir. Protokol, dengelenme tekniklerini içerirken; egzersizler sırasında belirli hedeflere ulaşmayı vurguluyordu.

Bu çalışmada, 15 hasta (4 kadın; ortalama yaş 57.80 ± 13.7, 36 ile 78 yaş arasında değişen) dahil edilmiştir. Bu hastaların 9’u rastgele olarak deney grubuna, 6’sı kontrol grubuna atanmıştır. Berg Denge Ölçeği, Rivermed Mobilite İndeksi ve Modifiye Barthel İndeksi üzerinden denge, mobilite ve disabilite değerlendirilmiştir. İnme şiddeti ve inmenin hasta üzerindeki etkisini değerlendirmek içinse NIHSS İnme Ölçeği ve Kanada Nörolojik Skalası kullanılmıştır.