Aslı ELASLAN
Sense4motion, Imca Elektronik, Ankara

Amaç: Kuzey Carolina Üniversitesi’nde yapılan İlgili çalışmanın amacı, geliştirdikleri transfemoral protezlerde
kullanıcı komutlarını tanımlayan sinir-makine arayüzünün komut tanımlama hatalarının yürüme dengesine
etkilerini ölçmektir.

Yöntem: Transfemoral protezleri giyen 7 katılımcı üzerinde yürüme fazlarında simüle edilen hata türleri
sırasındaki yürüme dengesizliği subjektif ve objektif olarak değerlendirilmiştir. Subjektif değerlendirmede,
katılımcıların 4 ölçekli “Hata hakkında nasıl hissediyorsun?” anketine cevapları ortalaması 2 veya 3 olduğunda
hata, “subjektif yürüme dengesizliği” olarak raporlanmıştır. Objektif değerlendirme ise, hatalar sırasında 3B
ataletsel hareket yakalama sistemi Xsens (Xsens Technologies B.V., Enschede, The Netherlands) ile ölçülen
sagittal düzlemdeki tüm vücut açısal momentumunda belirlenen referans değer aşıldığında, “objektif yürüme
dengesizliği” raporlanmıştır.

Bulgular: Objektif ölçüme göre yürüme dengesizliğine yol açan hataların hepsi, katılımcılar tarafından da anket
üzerinde subjektif olarak “dengesiz” şeklinde raporlanmıştır. Bilâkis, subjektif olarak dengesiz şeklinde
raporlanan tüm hatalar belirgin açısal momentum değişikliğine sebep olmamıştır.

Sonuç: Xsens MVN hareket yakalama sistemi, transfemoral protez kullanıcılarının yürüyüş dengesinin objektif
değerlendirmesinde güvenilir kinematik veriler sağlamıştır. Çalışmada subjektif olarak yürüme dengesizliği
şeklinde raporlanan her hata, “kritik” olarak tanımlanmıştır. Subjektif değerlendirmelerin hassasiyeti ve belirgin
dengesizlik yaratmayan hataların subjektif olarak dengesiz tanımlanması ilerleyen süreçte amputelerde proteze
yönelik güvensizlik yaratacağından bu yaklaşımdan kaçınılmalıdır. Ortopedik veya nörolojik engeli bulunmayan
ve ampute katılımcılar arasında günlük yaşam alışkanlıklarından kaynaklanabilecek duyarlılık farkları da
gözlemlenmiştir. Sonuç olarak; transfemoral protezler ve entegre nöromüsküler iletişim arayüzlerinin tasarım
simülasyonlarında objektif hareket analizi sistemleri; katılımcıların amputasyon, alışkanlık, patoloji türü, yaş gibi
parametrelerini elimine ederek değerlendirme kalitesini arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yürüme dengesi, Momentum, Kinematik